Blog
Trafo Testlerinde Tan Delta (Dissipasyon Faktörü) Ölçümü Nasıl Yapılır?
Elektrik enerjisinin güvenli ve verimli şekilde iletilmesi için trafo yalıtım sistemlerinin sağlığı kritik öneme sahiptir. Zamanla nem, kirlenme veya yaşlanma nedeniyle izolasyon özellikleri bozulabilir. İzolasyonun kalitesini tespit etmenin en güvenilir yöntemlerinden biri Tan Delta (dissipasyon faktörü) testidir. Bu test, trafonun dielektrik kayıplarını ölçerek yalıtım durumunu nicel olarak değerlendirir.
🧠 Tan Delta Nedir?
Tan Delta, bir izolasyon sisteminde meydana gelen enerji kaybını ifade eder.
İdeal bir yalıtkan, enerjiyi tamamen depolarken; yaşlanmış veya nemli bir yalıtkan enerjinin bir kısmını ısıya dönüştürür.
Bu enerji kaybı, tan δ (tan delta) değeriyle ölçülür.
Basitçe anlatmak gerekirse:
- Düşük tan delta değeri → Sağlıklı izolasyon
- Yüksek tan delta değeri → Bozulmuş veya kirlenmiş izolasyon
⚙️ Tan Delta Ölçümü Nasıl Yapılır?
Test sırasında trafoya düşük genlikli bir AC test gerilimi uygulanır.
Bu gerilimle oluşan akım iki bileşene ayrılır:
- Kapasitif akım (Ic) – ideal yalıtım akımı
- Kayıp akım (Ir) – ısıya dönüşen enerji
Tan δ değeri, bu iki akım arasındaki orandır:
Tan δ = Ir / Ic
Modern ölçüm cihazları bu oranı otomatik olarak hesaplar ve birkaç saniye içinde sonucu verir.
🔬 Endüstride Kullanım Alanları
- Güç trafoları
- Akım ve gerilim trafoları (CT/PT)
- Kablo izolasyon sistemleri
- Kondansatör bankaları
Bu test, yüksek gerilim ekipmanlarında önleyici bakım stratejisinin ayrılmaz bir parçasıdır.
🧩 Testone Tan Delta Test Çözümleri
Testone, ileri düzey Tan Delta ölçüm sistemlerini müşterilerine sunar.
Öne çıkan markalar:
- ISA – Trafo ve OG ekipmanları için yüksek doğrulukta Tan Delta analizörleri
- RedPhase – Kompakt ve taşınabilir tan delta test sistemleri
- Raytech – Güvenilir laboratuvar tipi dielektrik test çözümleri
Örneğin, ISA TD12 modeli saha koşullarında trafonun izolasyon kalitesini hızlı şekilde değerlendirmenizi sağlar.
👉 Trafo Test Cihazlarını Keşfedin
💡 Test Sonuçlarını Yorumlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yeni trafolarda tipik Tan δ değeri genellikle %0.2’nin altındadır.
- %0.5’in üzerindeki değerler izolasyonda nem veya yaşlanma belirtisidir.
- Aynı trafoda farklı zamanlarda yapılan ölçümler arasındaki artış eğilimi, yalıtım bozulmasının erken göstergesidir.
- Ölçüm sıcaklığı sonuçları etkiler, bu nedenle 20–25°C referans alınmalıdır.
